may 4 2004

Liburkin

Little training for the French championship: an easy h#4 and a difficult s#4.

One listener having mentioned Botvinnik's anger, in connection with a study by Libourkine, at the "artificial" positions where a white King walks on the 8th row behind the black pawns, I think it is worth remembering that Botvinnik himself had, eleven years earlier, brought a white King in... a8! As my grandmother used to say: "do as I say, don't do what I do". Enclosed are the documents in the dossier, making a (rare) exception to the principle of not presenting extracts from my books.

H lommer

Do you want to drive the computers crazy? And all those who swear by them? Show them this study by Uncle Fred! The monster regains some hair of the beast with the next one, where two pawns draw against a rook. But he is still messing around with the Lommer's one, where one cancels with one less rook. Finally, he masters the one where one wins with B+N+P against B, whereas the only pawn is condemned.

In one case as in the other, we know well that the pseudo-pedagogues of our beautiful country will not make their pupils study these examples, preferring to dumb them down with supposedly early subtleties which are beyond them. Precisely then, that all the practice of tournaments shows us that it is in the endgame that everything is played out. It was Einstein who said, apparently, this: "two things are infinite, the universe and human stupidity, but as far as the universe is concerned, I am not absolutely certain".

Nevertheless, since our last study ends with a Bishop and Knight against the King alone, allow me to quote a recent letter concerning this finale and the one with Queen

Topalov

against rook (without pawns). Question: I understood well the W method you give, but not very well how you bring the enemy King to the band. The same goes for Queen against rook. Answer : The survey I had made in the big game bases had shown that those who do not manage to win K+B+N / K always (100%) succeeded in pushing the King to the board, but did not know how to go on because of ignorance of the method. Well for Q / R, it is exactly the same! Play naturally by centralizing your Queen and advancing your King, by moving the Queen (white, let's say) sometimes in the other half of the chessboard than the one where the black King is, and you won't have any problems. Finally, Philidor and Ponziani are essential, but also the two examples of Chéron/Berger. For example, practice playing precisely the two suites 5...Rd1 and 5...Rd2 [in Ke5, Qc8 / Ke7, Rd7] : the rook must end up in the box !

Played ten years ago, the game of the day is a vigorous attack (it was either that or strategic choking) after Black has improved... the last part of the Botvinnik-Tal revival match. All is lost for White, with a human face, around the 26th move. But miracles can happen.

See you in a fortnight and enjoy the game.

PGN Reader

Master's diagrams

[Event "h#4 2 sol "] [Site "?"] [Date "2002.??.??"] [Round "?"] [White "Boettger, H & Wiehagen R"] [Black "0433.68"] [Result "1-0"] [SetUp "1"] [FEN "2r5/Kp6/pP6/2p4p/2PpP1kp/1P1Pp2b/1pR1P3/1n6 b - - 0 1"] [PlyCount "1"] [EventDate "2002.??.??"] [SourceDate "2000.07.25"] 1... -- 1-0 [Event "s#4"] [Site "?"] [Date "1933.??.??"] [Round "?"] [White "Blake, P."] [Black "1284.34"] [Result "0-1"] [SetUp "1"] [FEN "6B1/R4p2/3p4/1pP1N3/bB2p3/Pk1nR3/1b1KP3/1Q6 w - - 0 1"] [PlyCount "1"] [EventDate "1933.??.??"] [SourceDate "2000.07.25"] 1. -- 0-1 [Event "?"] [Site "?"] [Date "1939.??.??"] [Round "?"] [White "Botvinnik, M."] [Black "+0000.23g5b7"] [Result "1-0"] [SetUp "1"] [FEN "8/1k6/p7/p2p2K1/P2P4/8/8/8 w - - 0 1"] [PlyCount "19"] [EventDate "1939.??.??"] [SourceDate "2000.07.25"] 1. Kf5 $3 {[%csl Rb6,Rb8,Gc6,Yc7,Ye5,Ge6,Rf6]ZZ[#] Opposition rectangular.} (1. Kg4 $2 Kc6 $1 $11) (1. Kf6 $2 Kb6 $8 2. Ke5 Kc7 $8) 1... Kb6 (1... Kc6 2. Ke6 $8) (1... Kc7 2. Ke5 $8) 2. Kf6 $8 Kb7 3. Kf7 $8 Kb8 (3... Kb6 4. Ke8 $8 Kc6 5. Kd8 $8 Kd6 6. Kc8 $8 Ke6 7. Kc7 Kf5 8. Kc6 Ke4 9. Kc5 $8) (3... Kc7 4. Ke7 $8 {texte}) 4. Ke6 $8 Kc7 (4... Kc8 5. Kd6 $3 {[#](eyeing the a6 pawn)} Kb7 (5... Kd8 6. Kc6 $8) 6. Kxd5) (4... Kb7 5. Kxd5) 5. Ke7 $8 (5. Kxd5 $2 Kd7 $8 6. Kc5 Kc7 $8 7. d5 Kd7 $8 $11) 5... Kc6 (5... Kc8 6. Kd6 $8 { ci-dessus}) 6. Kd8 $8 Kd6 7. Kc8 $8 Kc6 8. Kb8 $8 Kb6 9. Ka8 $3 {[#]The Pa6 was saving Black in case of capturing Pd5, but now he is on a vital square for the bK.} Kc6 10. Ka7 $3 1-0 [Event "?"] [Site "?"] [Date "1950.??.??"] [Round "?"] [White "Liburkin, M."] [Black "+0000.44f6b5"] [Result "1-0"] [SetUp "1"] [FEN "8/p1pp4/P4K2/PkpP4/8/2P5/8/8 w - - 0 1"] [PlyCount "13"] [EventDate "1950.??.??"] [SourceDate "2000.07.25"] {ex. 108} 1. Ke7 $8 c4 (1... Kc4 2. Kxd7 Kxd5 (2... Kxc3 3. Kxc7 Kb3 4. d6) 3. Kc8 $3 {[#]} Kc6 4. Kb8 Kd7 5. Kxa7 Kc8 6. c4 $1 c6 7. Kb6 $18) (1... d6 2. Kd7 Kc4 3. Kxc7 Kxc3 4. Kb7 $1 Kd4 5. Kxa7 c4 6. Kb8 c3 7. a7 c2 8. a8=Q c1=Q 9. a6 Qg5 10. Qc6 Qd8+ 11. Kb7 $18) (1... Kxa6 2. Kxd7 $8 Kb7 3. a6+ Kb8 4. c4 Ka8 5. Kc8 c6 6. Kc7 cxd5 7. cxd5 $18) 2. Kd8 $3 {[#]} (2. Kxd7 $2 {(leads to a Queen + pawn-Rook vs. Queen endgame theoretically draw)} Kc5 3. Kc8 (3. Kxc7 Kxd5 4. Kb7 Kd6 5. Kxa7 Kc7 $11) 3... c6 $3 4. Kb7 cxd5 5. Kxa7 d4 6. cxd4+ Kxd4 7. Kb6 c3 8. a7 c2 9. a8=Q c1=Q $11) 2... Kc5 3. Kc8 $3 {[#]} (3. Kxc7 $2 Kxd5 $8 4. Kxd7 Ke4 $11 (4... Kc5)) 3... c6 $1 (3... Kxd5 4. Kb7) 4. d6 $3 {[#]} Kxd6 5. Kb8 $8 (5. Kb7 $2 c5 6. Kxa7 Kc7) 5... c5 6. Kb7 $3 {[#]} Kd5 7. Kxa7 $8 1-0 [Event "?"] [Site "?"] [Date "1947.??.??"] [Round "?"] [White "Lazard, F."] [Black "=3011.16h1g3"] [Result "1/2-1/2"] [SetUp "1"] [FEN "q7/8/2p5/B2p2pp/5pp1/2N3k1/6P1/7K w - - 0 1"] [PlyCount "18"] [EventDate "1947.??.??"] [SourceDate "2000.07.25"] 1. Ne4+ $8 Kh4 (1... dxe4 $2 2. Be1#) 2. Ng3 $3 {[#]} (2. Nd6 $2 Qf8 $8 $19) (2. Be1+ $2 g3 $19) 2... Qf8 (2... fxg3 3. Bb6 $3 {[#]} Qf8 4. Bc5 $1) (2... Qc8 3. Be1 $1 fxg3 4. Bf2 $1) 3. Be1 $3 (3. Bb6 $2 Kxg3 $19) (3. Bc3 $2 c5 $1) (3. Bb4 $2 c5 $1 (3... Qf6 $2 4. Be1) (3... d4 $1 4. Bxf8 Kxg3 $8 5. Kg1 d3 6. Bb4 f3 7. Bd6+ Kh4 8. Kf2 fxg2 9. Kxg2 g3 10. Bxg3+ Kg4 $19) 4. Bxc5 Kxg3 (4... Qc8 $2 5. Bf2) 5. Bxf8 h4 $19) 3... fxg3 4. Bf2 $3 {[#]} d4 (4... gxf2 5. g3+ $8) (4... Qa3 5. Bd4 $1 Qc1+ (5... c5 6. Bxc5 $8) 6. Bg1 Qxg1+ 7. Kxg1 d4 8. Kf1 $8 c5 9. Ke2 c4 10. Kd2 $11) (4... Qxf2 {pat}) (4... Qf3 5. Bc5 $1) 5. Bxd4 $8 c5 6. Bxc5 $8 Qf1+ 7. Bg1 Qf2 8. Bxf2 gxf2 9. g3+ $8 Kxg3 {Pat. Another study that makes to break up the "fritzoids": they find the white moves well but conclude : -13 or worse! Given at the unofficial 1979 world championship.} 1/2-1/2 [Event "?"] [Site "?"] [Date "2003.??.??"] [Round "?"] [White "Van_der_Heijden, H."] [Black "0300.20"] [Result "1/2-1/2"] [SetUp "1"] [FEN "8/8/8/8/5K2/1r6/k2P3P/8 w - - 0 1"] [PlyCount "23"] [EventDate "2003.??.??"] [SourceDate "2000.07.25"] 1. d3 $3 {[#]To disturb the Rook, or to prepare a future stalemate.} (1. h4 $2 Rh3 $3 {[#]} 2. Kg4 (2. Kg5 Kb3 $8 3. h5 Kc4 $8 4. Kg6 Kd5 $8 5. d4 Ke6 $8 6. d5+ Ke7 $3) 2... Rh1 $1 3. h5 Kb3 $8 4. Kg5 (4. d3 Kc3 5. Kg5 Kd4 $8) 4... Kc4 $8 5. h6 Kd5 $8 6. Kg6 Ke6 $8 7. Kg7 (7. h7 Rg1+ $8 8. Kh6 Kf7 $8) 7... Ke7 $8 8. h7 (8. Kg6 Rg1+ $8) 8... Rg1+ $8 9. Kh6 (9. Kh8 Kf7 {(pas de pat !)} 10. d4 Re1 11. d5 Re8#) 9... Kf7 $8 10. h8=N+ Kf6 $8 11. Kh7 Rd1 12. d4 (12. Kg8 Rxd2 13. Nf7 Rd7 {symétriquement}) 12... Rxd4 13. Ng6 Rg4 14. Nf8 Kf7 $19) (1. Kg4 $2 Rb1 $3 {[#]} 2. h4 Kb3 $1 3. h5 Kc4 $1 4. Kf5 (4. h6 Rh1 $1 5. Kg5 Kd5 $8) 4... Rh1 $1 5. Kg6 Kd5 $8 6. h6 Ke6 $8 7. Kg7 Ke7 $8 8. h7 Rg1+ $8 {as above}) (1. d4 $2 Rh3 $1 (1... Rb5 $1 2. h4 Kb3 $8 3. Kg4 Kc4 $8 4. h5 Kd5 $8 5. Kf5 Kd6+ $1 6. Kg6 Ke7 7. h6 Kf8 8. h7 Rb6+ $8) 2. d5 Kb3 $1 3. d6 Kc4 4. Ke5 Kc5 5. d7 Rd3 ( 5... Rh8 6. h4 Kc6 $8 7. Ke6 Kc7 8. Ke7 Rh7+) 6. h4 Rxd7 7. Kf6 Rd1 8. h5 Rh1 9. Kg6 Kd6 $19) (1. Ke5 $2 Ka3) 1... Rxd3 (1... Rb1 2. h4 $8 Kb3 3. h5 $8 Rh1 4. Kg5 $8 Kc3 5. h6 $11) (1... Rb4+ 2. Kg5 $8 Kb3 (2... Rb5+ 3. Kg6) 3. h4 $1) (1... Ka3 2. h4 $8 (2. Kg5 $2 Rxd3 3. h4 Rg3+ $8) 2... Rb5 3. Kg4 $8) 2. h4 $8 Kb3 (2... Rh3 3. Kg5 Kb3 4. h5 $8) 3. h5 $8 (3. Kg5 $2 Kc4 $1 4. h5 Kd5 $8 $19) (3. Kf5 $2 Rh3 $1 4. Kg5 Kc4 $19) 3... Kc4 4. h6 $1 (4. Kf5 $1 Kd5 5. h6 $8) 4... Kd5 (4... Rd5 5. Kg4 $8) 5. Kf5 $8 Rh3 (5... Rf3+ 6. Kg6 $8 Ke6 7. Kg7 $8 Rg3+ 8. Kf8 $3 {[#]} (8. Kh8 $2 Kf7 $1 9. h7 Kg6 $8 10. Kg8 Kh6+ 11. Kh8 Rd3 $19) 8... Kf6 (8... Rh3 9. Kg7 $8 Ke7 10. h7 Rg3+ 11. Kh8 $3 {[#]}) 9. h7 $8 Rh3 $8 10. Kg8 $8 Rg3+ 11. Kf8 $3 {[#]}) 6. Kg6 $8 Ke6 7. Kg7 $8 Ke7 (7... Rg3+ 8. Kf8 $8) 8. h7 $8 Rg3+ 9. Kh8 $3 {[#]} (9. Kh6 $2 Kf7 $8 10. h8=N+ Kf6 $8 11. Kh7 Rg2 $1 {Z}) 9... Rf3 {King can't approach without making "pat".} 10. Kg7 Rf7+ 11. Kg6 (11. Kg8) 11... Rf8 12. Kg7 $8 1/2-1/2 [Event "?"] [Site "?"] [Date "1946.??.??"] [Round "?"] [White "Lommer, H."] [Black "=0341.21b8h6"] [Result "1/2-1/2"] [SetUp "1"] [FEN "1K1B4/3r4/7k/2p5/b7/1NP5/5P2/8 w - - 0 1"] [PlyCount "23"] [EventDate "1946.??.??"] [SourceDate "2000.07.25"] 1. Bg5+ $3 (1. Nxc5 $2 Rxd8+ $8 2. Kc7 Ra8 $8 3. Kb7 Ra5 $8 4. Kb6 Rb5+ $8 5. Kc6 Rb4+ $8 6. Kd5 Bb3+ $1 {(we also win by ...Rg4! or ...Rh4! because the point f4+ is inoperative with bK in h6)} 7. Kd6 Rb5 $1 8. Kc6 Bc4 $19) (1. Kc8 $2 Rxd8+ $8 2. Kxd8 Bxb3 $8 3. Ke7 {(threatening c4!)} c4 $8 4. f4 Bc2 5. Ke6 Kg6 6. Kd5 Bd3 7. Ke6 Kh5 $1 8. f5 Kg5 9. f6 Bg6 $8 10. Ke7 (10. Kd5 Bf7+ $8) 10... Kf5 $19) 1... Kxg5 2. Nxc5 $8 {Black has one more rook, but the coordination of their forces is lacking.} Rd8+ 3. Kc7 $8 Ra8 4. Kb7 $8 Ra5 5. Kb6 $8 Rb5+ {The only way not to repeat the moves.} 6. Kc6 $8 Rb4+ (6... Ra5+ 7. Kb6 $8) 7. Kd5 $3 {[#]Compared to the try, the bK is in g5 instead of h6.} (7. Kd6 $2 Rb6+ $8) (7. Kc7 $2 Rc4 $8) 7... Bb3+ (7... Rg4 8. f4+ $3 {[#]} (8. f3 $1 Rh4 9. f4+ $8) 8... Rxf4 (8... Kxf4 9. Nxa4 $8) 9. Ne6+ $8) (7... Rh4 8. f4+ $8) 8. Kd6 $8 Rb8 (8... Rb6+ 9. Kc7 $8) 9. Kc7 $8 Rb5 10. Kc6 $8 Bc4 {The coordination seems to have been achieved, but there is one detail, now that the bK is in g5.} 11. Ne4+ $8 Kf4 12. Nd6 $8 1/2-1/2 [Event "?"] [Site "?"] [Date "1928.??.??"] [Round "?"] [White "Gurvitch, A."] [Black "+0041.10h3h6"] [Result "1-0"] [SetUp "1"] [FEN "1b6/8/1N4Pk/8/8/B6K/8/8 w - - 0 1"] [PlyCount "13"] [EventDate "1928.??.??"] [SourceDate "2000.07.25"] {The pawn is about to fall, and it will be difficult to win with a Bishop and Knight versus Bishop.} 1. Nd7 $8 Bc7 (1... Ba7 2. Ne5 $1 Kg7 (2... Bd4 3. Bf8+ $8) 3. Bb2 $1 Kh6 4. Kg4) 2. Nf8 $8 Be5 $1 {threatening ...Bg7xf8.} (2... Ba5 3. Kg4 Kg7 4. Kf5) 3. Kg4 $3 {[#]Prevents ...Bg7 because of Bc1#.} (3. Kh4 $2 Bb2 $8 4. Bc5 Bd4 $8 5. g7 Bf6+ 6. Kg4 Kxg7 $8 $11) 3... Bb2 $1 {Stalemate blackmail.} 4. Bc5 $3 {[#]The other moves are a waste of time.} Bd4 (4... Kg7 5. Kf5 $1) 5. g7 $3 {Valiant pawn.} Kxg7 (5... Bxg7 6. Be3#) 6. Ne6+ $8 Kf6 7. Nxd4 $8 1-0 [Event "Moscow (ol)"] [Site "?"] [Date "1994.??.??"] [Round "8"] [White "Timman, J."] [Black "Topalov, V."] [Result "0-1"] [ECO "E87"] [WhiteElo "2635"] [BlackElo "2645"] [PlyCount "80"] [EventDate "1994.??.??"] [SourceDate "2000.07.25"] {62/588} 1. c4 Nf6 2. Nc3 g6 3. e4 d6 4. d4 Bg7 5. f3 O-O 6. Be3 e5 (6... Nc6) 7. d5 (7. Nge2) 7... Nh5 (7... c6 8. Bd3 (8. Qd2 cxd5 9. cxd5 Nbd7 10. Nge2 a6 11. g4 $13) 8... cxd5 (8... b5 9. cxb5 (9. dxc6 bxc4 10. Bxc4 Nxc6 11. Nge2 Be6 {(or ...Na5 first)} 12. Bxe6 fxe6 13. O-O d5 14. Bc5 Re8 15. Kh1 $13) (9. Nge2 b4 {(possible ...bxc4 then ...c5)} 10. Na4 c5 11. O-O Nh5 {Lautier, J-Gallagher,J/FRA 1989}) (9. a3 bxc4 10. Bxc4 c5 11. b4 Nbd7 12. Nge2 Ne8 13. O-O f5 14. exf5 gxf5 15. Bb5 Kh8 16. Rb1 cxb4 17. Bc6 bxc3 18. Bxa8 f4 19. Bf2 e4 20. Bd4 {(1/2-1/2 Lautier,J-Apicella,M/Aix les Bains 2003)} exf3 {(ou ... Fa6)}) (9. b4 a5 10. a3 axb4 11. axb4 Rxa1 12. Qxa1 bxc4 13. Bxc4 cxd5 14. Nxd5 Nxd5 15. Bxd5 Bh6 {Utnasunov,A-Grischuk,A/Elista 2000}) 9... cxd5 10. exd5 e4 ( 10... Bb7 11. Nge2 Nbd7 {(the capture on d5 is bad, the other Knight coming to c3, then Be4)} 12. Bc2 a6 13. bxa6 Rxa6 14. b4 {Timman,J-Quinteros,M/Bled 1979}) (10... Qa5 11. Qd2) (10... a6) 11. Nxe4 (11. Bc2 Re8 12. fxe4 Nxe4 13. Nxe4 Bf5 {Van der Sterren,P-Scheeren,P/Amsterdam 1980}) (11. fxe4 Ng4 12. Qd2 Nxe3 13. Qxe3 f5 14. Nf3 f4 15. Qf2 Nd7 {Agdestein,S-Maki,V/Gjovik 1985}) 11... Nxd5 12. Bg5 Qa5+ (12... Qb6 $6 13. Qd2 Nd7 14. Bc4 N5f6 15. Nxf6+ Bxf6 16. Bxf6 Nxf6 17. Ne2 $16 {Gulko,B-Kasparov,G/Linares 1990}) 13. Qd2 Qxd2+ 14. Bxd2 Bxb2 15. Rb1 (15. Rd1 Nd7 (15... Be5 16. Ne2 f5 $2 17. Bc4) 16. Ne2 N7b6 17. Nxd6 Be6 18. g4 (18. O-O Ba3 19. Ne4 f5 20. Nf2) 18... Nf6 19. Bc3 Na4 20. Ba5 Be5 21. Bc2 Nb2 22. Rd2 Bxd6 23. Rxd6 Nc4 24. Ra6 Nxa5 25. Rxa5 Rfc8 $132 { Razuvaev,Y-Lautier,J/Paris 1989}) 15... Bg7 16. Ne2 Nd7 (16... Be6 17. Ng5 Nd7 18. Nxe6 fxe6 19. Bc4 Ne5 20. Bxd5 Nd3+ {GK} 21. Kd1 exd5 22. Be3) (16... Rd8 17. O-O) 17. Nxd6 (17. O-O Ne5 18. Bc2 Nc4 19. Bb3 Nxd2 20. Bxd5 Nxb1 21. Bxa8 Be6) (17. Kf2 Ne5 18. Bc2 Nc4 19. Rbd1) 17... Nc5 18. Bc2 Be6 19. Ne4 (19. O-O) 19... Rac8 20. O-O Nxe4 21. Bxe4 f5 22. Bxd5 (22. Bd3 {Timman,J-Kasparov,G/ Reykjavik 1988 46/800} Nb6 $1) 22... Bxd5 23. Rbc1 (23. a4 $6 Rc2) 23... Bxa2 24. Be3 Bc4 $15) 9. cxd5 Nbd7 (9... Ne8 10. Qd2 f5 11. Nge2 f4 12. Bf2 Na6 13. O-O-O Bd7 14. Kb1 Nec7 15. Nc1 b6 16. Bc2 Rf7 17. Nd3 Qe8 18. Rc1 Rc8 19. b4 Nb5 20. Nxb5 Bxb5 21. Nb2 Rfc7 22. a4 Bd7 23. Bd3 b5 24. a5 Bf6 $11 { Polugaevsky,L-Geller,E/Moscow 1973/URS-ch}) 10. Nge2 Nh5 (10... a6 11. O-O Ne8 12. Rc1 f5 13. exf5 gxf5 14. Kh1 Ndf6 15. Bg5 f4 16. Bh4 Qa5 17. g4 fxg3 18. Nxg3 Kh8 {Razuvaev,Y-Martinovic,S/Open A, Lido Estensi ITA 2000}) 11. O-O f5 12. exf5 gxf5 13. Qd2 (13. f4 Kh8 14. Rc1 a6 15. Bb1 exf4 16. Nxf4 Nxf4 17. Bxf4 Ne5 18. Kh1 Bd7 {(b5 Qh5)} 19. b3 $14 {Polugaevsky,L-Geller,E/Portoroz/ 1973/}) (13. Rc1 $1 Nc5 14. Bb1 a5 15. f4 {Knaak,R-Uhmann,W/Berlin/1982/} e4 16. Nd4 Nf6 17. h3 Kh8 18. a3 a4 19. Ba2 Nd3 20. Rc2 Ra5 21. Bc4 Rc5 22. Bxd3 exd3 23. Qxd3 Nxd5 24. Nxd5 Rxd5 25. Qc4 Qe8 26. Bf2 Rc5 27. Qb4 Qe4 28. Rxc5 dxc5 29. Qxc5 Qxf4 30. Ne2 Qg5 31. Bd4 {Kuzmin,A-Sakaev,K/Dubai 2000}) 13... Ndf6 (13... Nc5 14. Bc2 a5 15. f4 e4 16. a3 $1 {(better than Nd4 Kavalek-Timman Tilburg/1980)} Bd7 17. b4 $14) (13... Kh8) (13... a6) 14. Kh1 Kh8 (14... Bd7 15. Qc2) (14... f4) 15. Bg5 Bd7 $2 (15... Qe8) 16. Qc2 Qc8 ( 16... f4 17. Bxh7) (16... Rc8 17. Bxf5 Bxf5 18. Qxf5 Nxd5 $2 19. Bxd8 Rxf5 20. Nxd5 Rxd8 21. g4 $18) 17. Rac1 e4 (17... f4 18. Qb3 {/\Bb5}) 18. fxe4 fxe4 19. Bxe4 (19. Nxe4 $2 Qxc2 20. Bxc2 Nxd5 21. Nxd6 Bxb2 $10) 19... Nxe4 20. Qxe4 Be5 21. Qh4 {20/702}) 8. Qd2 f5 (8... Qh4+ 9. g3 Nxg3 10. Qf2 Nxf1 11. Qxh4 Nxe3 { (Spassky-Bronstein 1956 with ...O-O instead of ...Na6)} 12. Ke2 Nxc4 13. Rc1 Bd7 14. Nd1 Nb6 15. Ne3 c6 16. Nh3 cxd5 17. exd5 Na6 {Kuzmin,A-Piket,J/Ostende 1991}) 9. O-O-O (9. Nge2 f4 (9... a5 10. O-O-O f4 11. Bf2 Na6 12. Kb1 Bd7 13. Nc1 Qe7 14. Be2 Rfc8 15. Nd3 Nf6 16. g3 fxg3 17. hxg3 c6 18. Rh2 Nc7 $1 19. Rdh1 cxd5 20. Nxd5 Ncxd5 21. cxd5 Ba4 $13 {Prudnikova,S-Ioseliani,N/YUG/1992/}) 10. Bf2 Bf6 11. O-O-O Bh4 12. Bg1 Nd7 13. Kb1 Be7 14. Nc1 $14 {Gurevich, M-Nielsen,Pe/Taastpur/1992}) 9... a6 (9... Nd7 10. Bd3 (10. exf5 gxf5 11. Bd3 Nc5 12. Bc2 Qh4 $13) 10... Nc5 11. Bc2 a6 12. Nge2 b5 13. b4 Nd7 14. cxb5 axb5 15. Nxb5 Rxa2 $13 {Timman,J-Kasparov,G/Linares/1992}) (9... f4 10. Bf2 Bf6 11. Nge2 Bh4 12. Bg1) 10. exf5 (10. Kb1 Nd7 11. Nge2 Ndf6 12. Nc1 (12. exf5 gxf5 13. Ng3) 12... Bd7 13. Bd3 Qe8 14. Nb3 b5 15. c5 b4 16. c6 Bc8 $13 {Beni, V-Uhlmann,W/Prague/1956}) (10. Bd3 c5 11. dxc6 Nxc6 12. Nd5 Be6 13. Bb6 Qd7 14. Ne2 Rac8 15. Kb1 Qf7 16. Rhe1 Kh8 {50/631} (16... Nf6) 17. Ng3 $1) 10... gxf5 11. Nge2 (11. Kb1 Nd7 12. Nge2 (12. Bd3 e4 13. fxe4 f4 14. Bf2 Ne5 $36) 12... Ndf6 {/\Bd7,Qe8,b5|^}) (11. Bd3 b5 (11... c5) (11... e4 12. fxe4 f4 13. Bf2 Nd7 14. Nf3 Ne5 15. Be2 $16) 12. cxb5 axb5 13. Bxb5) (11. Nh3 Nd7 12. g4 (12. Kb1 Rb8 13. Rg1 e4 14. g4 fxg4 15. fxg4 Nhf6 16. Be2) 12... fxg4 13. fxg4 Nf4 14. Nxf4 exf4 15. Bxf4 Ne5 $13) 11... b5 $1 {[#]} (11... Nd7 12. Ng3 $1 (12. g4 fxg4 13. fxg4 Nf4 14. Nxf4 exf4 15. Bxf4 Ne5 16. Be2) 12... Ndf6 13. Bd3 (13. Kb1 Qe8 14. Bd3 Nxg3 15. hxg3 c5 16. Bh6 Qg6 17. g4 b5 18. Bxg7 Kxg7 19. Rh4 bxc4 20. Bc2 h6 21. Rdh1 Qg5 22. Qxg5+ hxg5 23. Rh6 fxg4 24. fxg4 Bxg4 25. Rg6+ Kf7 26. Rf1 Ke7 27. Rg7+ Ke8 28. Ne4 Nd7 29. Nxd6+ Kd8 30. Rxf8+ Nxf8 31. Nxc4 Bd7 32. Rf7 Kc7 33. d6+ {1-0 Botvinnik,M-Tal,M/Moscow 1961}) 13... f4 14. Nxh5 fxe3 15. Nxf6+ Qxf6 16. Qc2 Qh6 17. Ne4 $1 $16 Bf5 18. Rde1) 12. Ng3 (12. c5 b4 13. Nb1 f4 14. Bf2 Bf5) 12... Nf6 (12... Nxg3 $2 13. hxg3 $16) 13. Bg5 (13. Bh6 $6 f4 14. Bxg7 Kxg7 15. Nge4 b4 16. Ne2 (16. Nxf6 $2 bxc3 17. Nh5+ Kh6 $19) 16... Nxe4 17. fxe4 a5 $15) 13... b4 (13... bxc4 $6 14. Nh5 (14. Bxc4 Qe8 $13) 14... Bh8 15. g4 $1 $40 (15. Bxc4) 15... f4 16. Nxf6+ (16. Bxc4 Nbd7 17. Bd3) 16... Bxf6 17. h4 $1 Bxg5 $6 18. hxg5 Qxg5 19. Ne4 Qg7 (19... Qg6 20. Bxc4 Nd7 21. Bd3 Qg7 22. Rh5 $1 {Watson}) 20. Bxc4 Nd7 21. Rh5) (13... Qe8 14. cxb5 (14. h4 {9/582}) 14... axb5 15. Bxb5 Qg6 16. Bd3 Na6 $44) 14. Nb1 (14. Nce2 Qe8 15. Qxb4 Qg6 16. Qd2 Nbd7 17. Nc3 Rb8 18. Bd3 Nc5 19. Bc2 Bd7 20. Be3 Rb4 21. Nce4 Rxc4 22. Nxc5 dxc5 23. Qd3 Rxc2+ 24. Qxc2 f4 25. Qxg6 hxg6 26. Bxc5 fxg3 27. Bxf8 Bxf8 28. hxg3 $16 Bb5 29. Rhe1 Bd6 30. g4) 14... Qe8 $1 (14... a5 $2 15. Bd3 f4 16. Bxf6 (16. Nh5 $16) (16. Qc2) 16... Bxf6 17. Ne4 $16) 15. Qxb4 $1 ( 15. Bd3 $6 Qg6) 15... h6 $44 (15... Qg6 16. Qd2 Nbd7 (16... h6 17. Bh4 h5 18. Qa5 $1 Qh6+ 19. Nd2) (16... a5 17. Nc3 a4) 17. Bd3 Nc5 18. Bc2 a5) 16. Bd2 (16. Bh4 a5 17. Qe1 (17. Qd2 Na6 18. Nc3 $13) 17... Na6 18. Nc3 (18. Qxa5 e4 $1 19. fxe4 Nxe4 20. Nxe4 fxe4 21. Re1 e3 $1 22. Bg3 $2 Bf5 $19) (18. Bd3 Nb4) 18... a4 (18... Nc5 19. Nb5 (19. Bd3 Nxd3+ 20. Rxd3 Rb8 21. Rd2) (19. Rg1 a4 20. Bd3 Nxd3+ 21. Rxd3 Rb8 22. Rd1 c6) (19. Nge2 Ba6 20. Bf2 Bxc4 21. Bxc5 dxc5 22. Ng3 Bxf1 23. Qxf1 Qg6 24. Qc4 Rf7 25. Qxc5 f4 26. Nge4 Nxe4 27. Nxe4 Qxg2) 19... Qf7 20. Ne2 (20. Be2) 20... Ba6 21. Nec3) 19. Bd3 Qg6 (19... a3 20. Nxf5) 20. Nxa4 Bd7 21. Bc2 (21. Nc3 Nc5 $132) 21... Bxa4 $6 (21... e4) 22. Bxa4 Nc5 23. Bc2 Rxa2 24. Nxf5 (24. b4 $6 Rxc2+) 24... Qxg2 25. Qf2 Ra1+ 26. Kd2 Nfe4+ 27. fxe4 Rxd1+ 28. Rxd1 Nxe4+ 29. Bxe4 Qxe4 30. Rf1 Qxc4 31. Qe2 Qb4+ 32. Kc1 Rxf5 33. Rxf5 Qxh4 34. Rf1 $16) (16. Bxf6 $6 Rxf6) 16... a5 17. Qa3 (17. Qc3 e4 ( 17... c6)) 17... Na6 {[#]} (17... f4 18. Ne4 Nxe4 19. fxe4 Qg6) 18. Nc3 (18. Qxa5 $2 Bd7 (18... f4 19. Ne4 Nxe4 20. fxe4 Bg4 $40 21. Re1 Nc5) 19. Qc3 Nc5 $40 20. Na3 e4 $1 21. Qc2 Ba4 22. b3 Bxb3 $1 23. axb3 Rxa3 $19) (18. Bxa5 $6 f4 (18... Nc5) 19. Ne2 (19. Ne4 Nxe4 20. fxe4 Bg4 21. Re1 Nc5 $36) 19... Nc5) 18... Bd7 $44 (18... Nc5 19. Nb5 $1 Qe7 20. Be3 $36) 19. Bd3 Qg6 20. Bb1 (20. Nb5 Rfc8 ( 20... e4 21. Bb1 Nb4 22. Nc3 $1)) 20... Nb4 $1 (20... Rfc8 $6 21. Rhg1 Bf8 22. Nge2 c6 23. g4 $40) 21. Rhg1 $1 (21. Nge2 Qxg2 22. Rhg1 (22. Rdg1 $6 Qxf3 23. Bxh6 Rf7 $17) 22... Qxf3 23. Bxh6 Rf7 (23... Nh5 24. Qb3) 24. Bg5 (24. Rg3 Qxg3 ) 24... Qh3) (21. Nb5 Rfc8 (21... Nfxd5 22. cxd5 Bxb5 23. Nxf5 $1 Rxf5 24. Bxb4 ) 22. Bxb4 axb4 23. Qxb4 h5 $1 24. Rhg1 Bh6+ 25. Kc2 Be3 26. Rge1 Bc5 27. Qd2 Bxb5 28. cxb5 h4 29. Nf1 Rcb8 $132 {Ftacnik}) 21... h5 $1 (21... Rfc8 22. Nge2 c6 23. g4) 22. Nge2 (22. Nf1 Qf7 (22... c6 23. g4 {(dxc6 Fxc6 Ce3 e4)} cxd5 24. Ne3 $1 hxg4 25. fxg4 d4 26. Nxf5 Qf7 27. Bh6) (22... Qe8 23. Ne3) 23. Ne3 f4 24. Nf5 (24. Nf1 c6) 24... Bxf5 (24... Nfxd5 25. Nxg7 (25. Nxd5 Nxd5 $2 (25... Bxf5 $8 26. Bxf5 {below}) 26. Nxg7 Nb6 27. Nxh5 Qxh5 (27... Nxc4 28. Qd3 Nxd2 29. Nf6+) 28. Be4 $18) 25... Ne3 $1 {[#]} (25... Nxc3 26. bxc3 $1 Qxc4 27. Qb3) (25... Nb6 26. b3 Kxg7 27. g3) 26. Bxe3 (26. g3 Nxc4) 26... fxe3 27. Rge1 Kxg7 28. Nd5) 25. Bxf5 Nfxd5 26. Nxd5 (26. Be4 Nb6 (26... Nxc3 27. Bxc3 Qxc4) 27. Bxa8 Rxa8 (27... Nxc4 28. Qxb4 $1 axb4 29. Bd5) 28. b3 e4 (28... Nd3+ 29. Kc2 Nc5) (28... d5) 29. Nxe4 (29. fxe4 Bd4 30. Kb1 Bc5 31. Qc1 Nd3 32. Qc2 Nb4 $11) (29. Nd5) 29... Nd3+ 30. Kc2 Bb2) 26... Nxd5 27. cxd5 (27. Be4 Nb6 28. Bxa8 Nxc4) 27... Qxf5 28. g4 $14 Qf7 29. gxh5 Kh8 30. Qd3 Qxh5 31. Rg2 Bf6 32. Rdg1 a4 33. Rg4 Rg8 (33... Qxh2 $4 34. Qf1) 34. h3 Rg7 (34... Qxh3 $2 35. Qf5 $1 Bg5 36. Be1 $1) 35. h4 Rxg4 (35... Rag8) 36. Rxg4 Bxh4 37. Bxf4 Rg8 $11) 22... Qf7 23. Ng3 $6 (23. h3 c6 $1 (23... Rfc8 $6 24. g4 c6 25. gxf5 Kh8 26. Rg6 cxd5 27. Bh6 $16) 24. dxc6 Bxc6 25. Bxf5 Qxc4 26. Qb3 Qxb3 27. axb3 d5 $13) (23. g4 $1 { (Ftacnik Stohl)} hxg4 24. fxg4 fxg4 (24... Nxg4 $2 25. h3 Nf6 26. Bh6 Ne8 27. Rxg7+ Nxg7 28. Rg1 $18) (24... f4 25. g5 Ng4 26. Ne4) 25. Ng3 $44 (25. Rdf1 $44 Qh5 26. Ng3 Qxh2 27. Nf5) 25... c6 26. dxc6 Bxc6 27. Nf5 Qxc4 28. Nxd6 (28. Rde1 Rad8 29. h3) (28. h3 d5 29. Rde1 d4 30. Ne7+ Kf7 31. Rxe5 Rfd8) (28. Ne7+ Kf7 29. Nf5 $11) 28... Qc5 29. Nf5 e4 (29... Bf3 30. Be3 Qc7 31. Rde1 Nfd5 32. Bd2 Nxc3 33. Qxc3 Qd7 34. Rxe5 Rxf5 35. Bxf5 Nxa2+ 36. Kc2 Qa4+ 37. Qb3+ Qxb3+ 38. Kxb3 Bxe5 39. Kxa2 Bxh2 40. Rxg4+ Bxg4 41. Bxg4 $15) 30. Rdf1 (30. Nxg7 Kxg7 31. Rg3 Rad8) (30. Qb3+ Bd5 31. Qa4) 30... Bb5 (30... Rae8 31. Be3) 31. Be3 $1 {[#]} (31. Qb3+ Bc4 32. Nxe4 $6 {(Ce7+ Rf7 Cxe4 Dc7)} Nxe4 33. Ne7+ Kh8 34. Ng6+ Kh7 35. Nxf8+ Kg8) (31. Ne7+ $2 Qxe7 32. Nxb5 Qc5+ 33. Nc3 e3 $19) 31... Qc7 (31... Qc4 $2 32. Nd6 $1 Qxf1+ 33. Rxf1 Bxf1 34. Qb3+ Kh7 35. Ncxe4) (31... Nd3+ $6 32. Kd2 Qxa3 33. bxa3 $16) 32. Nxg7 (32. Rf2 Bd3 $1 (32... Nd3+ 33. Bxd3 Bxd3 34. Nxg7 Qxg7 35. Qc5 {(or h3)}) (32... Rad8 33. Nxg7 Kxg7 34. Rf5 $1 Rd5 35. Rxd5 Nfxd5 {(Nbxd5 Bh6+!)} 36. Rxg4+ Kf7) 33. Nxg7 Kxg7 34. Bd4 Kh7 35. Qb3 Nfd5) 32... Bxf1 $1 (32... Kxg7 33. Rf5 Bd7 (33... Bd3 34. Qb3 Kh7 {(Qxh2? Rg5+ and Qd1)} 35. h3 g3 36. Qd1) 34. Rg5+ (34. Rc5 Qxh2 35. Rg5+ Kf7 {(Kh8 Rg6 or Kh7 Nxe4)} 36. Nxe4 Rfc8+ 37. Nc3 Qd6) (34. Bf4 Qb6 35. Rg5+ Kh8 36. Re1) 34... Kh8 (34... Kf7 35. Rf1 $1 Qc4 36. Rf4 Rfe8 37. Rc5 Nd3+ 38. Bxd3 Qxd3 39. Nd5 Ra6 40. Qxd3 exd3 41. Bd4 Re4 42. Rxf6+ Rxf6 43. Bxf6 $18) (34... Kh7 35. h3) 35. h3 gxh3 36. Rg6 Bf5 (36... Qe5 37. R1g5 Bf5 38. Rh6+ Nh7 39. Rxh3 Rad8 40. Rh1) 37. Rh6+ Bh7 38. Rxh3 Qc4 (38... Rf7 39. Qb3 Raf8 40. Rh4) 39. Qa4 Nd3+ (39... Rf7) 40. Bxd3 Qxa4 41. Nxa4 exd3 42. Nc5 Rac8 43. Rh6 $1 $18) 33. Ne6 Qc4 34. Nxf8 Kxf8 35. Bg5 (35. Bc2 Rc8 36. Bh6+ Ke8 37. Ba4+ Ke7) 35... Bd3 $1 {[#]} (35... Kf7 36. Bxf6 Kxf6 37. Qb3) 36. Bxf6 Kf7 (36... Bxb1 37. Kxb1 Qd3+ 38. Ka1 Kf7) 37. Bxd3 (37. Bg5 Bxb1) 37... Qxd3 38. Qb3+ $8 Kxf6 39. Rd1 Qf3 $8 ( 39... Qh3 40. Qc4 $1) 40. Qc4 (40. Kb1 e3 41. Qc4 Qf5+ {(e2 Rd6+)} 42. Ne4+ Kg6 43. Rd6+ Kg7 $8 44. Qd4+ Kg8 $11) (40. a3 Nd3+ 41. Kb1) 40... Nd3+ 41. Kc2 Re8 42. Nxe4+ Rxe4 43. Qxd3 $14 Re2+ 44. Rd2 Rxd2+ 45. Qxd2 Qf5+ (45... a4 46. Qc3+ ) 46. Kb3 Qb5+ 47. Ka3 Kf5) 23... Nh7 24. Nb5 (24. Nge2 c6 $1) 24... Rfc8 $1 25. Qb3 (25. Bxb4 axb4 26. Qxb4 Bh6+ 27. Kc2 Be3 {below}) 25... Bf8 $1 {[#]} 26. a3 $2 (26. Bxb4 axb4 27. Qxb4 $8 (27. Bd3 h4 {(or immediatly c6)} 28. Ne2 c6 29. dxc6 Bxc6 30. Kb1 d5 $36) (27. Qd3 c6) 27... Bh6+ (27... c6 28. Nxd6 Qf6 29. Bxf5 {(dxc6 Txc6)} Bxd6 30. Bxh7+ Kxh7 31. Ne4 Qf4+ 32. Qd2) (27... Rcb8 28. Rge1 Bh6+) 28. Kc2 Be3 $132 (28... Rcb8) 29. Rge1 Bc5 30. Qc3 (30. Qb3 c6 31. dxc6 Bxc6 (31... Rxc6) 32. Kd2 (32. Kc3 Bxb5 33. cxb5) (32. Kc1 $2 Bxb5 33. Qxb5 Rcb8 34. Nxf5 Kf8 35. Nxd6 Qf4+ 36. Kc2 Rxb5 37. cxb5 Nf6 38. Ne4 Nxe4 39. Rxe4 Qxh2 $19) 32... Bd7 33. Qd3) 30... c6 (30... h4 31. Nf1 c6 32. dxc6 Bxc6 33. Nxd6 Ba4+ 34. b3 Bxd6 35. Ne3 {(Rxd6? Rxc4!)} Bc5 36. Nd5 Bc6 37. Qxe5 Re8 38. Nf6+ Qxf6 39. Qxc5) (30... Qg6 31. Qd3 h4 32. Ne2) 31. dxc6 Rxc6 (31... Bxc6 32. Nxd6 Ba4+ 33. b3 Bxd6 34. Kb2 $1) 32. b3 h4 33. Ne2 Nf6 34. Kb2 Raa6 $132 35. Qd2 Qg7 36. g3) 26... c6 $1 {[#]} 27. Nc3 $6 {A very natural move.} (27. axb4 cxb5 28. c5 (28. bxa5 Rxc4+ 29. Bc3 Bh6+ 30. Kc2 Nf6) 28... a4 $19) (27. dxc6 $1 {(the only chance ?)} Rxc6 $1 (27... Bxc6 28. Nxd6 $1 Bxd6 29. Nxf5) 28. Bc3 $1 (28. Nc3 Rxc4 29. Nxf5 Bxf5 30. Bxf5 Rxc3+ $1) (28. axb4 Rxc4+ 29. Bc3 (29. Nc3 axb4) (29. Bc2 axb4) 29... axb4 $1 (29... Bxb5 $1 30. Bd3 $6 { (bxa5 Bh6+! then Ba4)} Rxc3+ $3 {[#]} 31. Qxc3 axb4 $1 32. Qxb4 Bxd3 $19) 30. Nxd6 ( 30. Ba2 Bxb5) 30... Bxd6 31. Ba2 Rxa2 $19) 28... Bh6+ (28... Rxc4 $2 29. Nxd6) 29. Rd2 Rac8 (29... Bxd2+ 30. Kxd2 Rxc4 31. axb4 Bxb5 32. Nxf5 $11) 30. axb4 Rxc4 31. Qc2 $3 {[#](an inhuman move)} (31. bxa5 $2 Rxc3+) 31... Bxd2+ (31... axb4 32. Nxf5) 32. Qxd2 axb4 (32... Bxb5 33. Bxf5) 33. Nxd6 bxc3 34. Qd3 $3 cxb2+ 35. Kd2 $3 (35. Kd1 $2 e4 $1) 35... Qe6 (35... e4 36. fxe4 fxe4 37. Qxc4 $8 Rxc4 38. Nxf7 Rc1 39. Rxc1 $16) 36. Nxc4 $8 Bb5 {(recaptures face to Ba2)} 37. Qxf5 Qh6+ 38. f4 $1 Rxc4 39. Qxh7+ (39. Ba2 $2 Qd6+ $1 40. Ke1 Qd5) 39... Qxh7 40. Bxh7+ Kxh7 41. fxe5 Ba4 42. Rb1 Rc2+ 43. Kd3 Rxg2 $11) (27. Nxd6 Bxd6 28. axb4 cxd5 29. c5 axb4 $19) 27... cxd5 (27... Na6) 28. cxd5 {Also curious that this may seem, it seems that the White is already lost..} (28. axb4 axb4 $1 (28... dxc4 $2 29. Qc2 axb4 {(Nd5 b3! then Qxd5 ; Nce2 c3! bxc3 b3! then d5)} 30. Nxf5 $13 bxc3 31. Bxc3) (28... d4 $6 29. bxa5 dxc3 30. Bxc3 Rab8) 29. Qxb4 d4 $1 $19 30. Qb7 (30. b3 Rcb8 31. Nb5 Bxb5 32. cxb5 d5) ( 30. Bd3 d5) 30... dxc3 31. Bxc3 Rab8 32. Qa7 Bh6+ 33. Kc2 Ra8 34. Qb6 Ba4+ 35. b3 Qxc4 $19) 28... Rab8 $1 {[#]} (28... Nxd5 $2 29. Bxf5 $1) 29. axb4 $8 axb4 30. Qc2 bxc3 31. bxc3 (31. Bxc3 Bh6+) 31... Rc4 32. Qd3 (32. Nxf5 $2 Rxb1+ 33. Qxb1 Bxf5 $19) (32. Ba2 Ra4 33. Rde1 Ra3) (32. Rde1 Ra4 33. Kd1 h4 34. Nf1 Qxd5) 32... Ra4 33. Be3 (33. Be1 Ra1 34. Kd2 Rb2+ 35. Bc2 Raa2 36. Rc1 Bh6+) (33. Nxf5 Ra1) 33... f4 (33... Ra1 34. Kd2 Rb2+ 35. Ke1 Ba4 36. Rc1 Raxb1 37. Rxb1 Bc2 $19) 34. Qxh7+ Qxh7 35. Bxh7+ Kxh7 36. Ne4 Ra1+ $1 (36... Rxe4 37. fxe4 fxe3 $19) 37. Kd2 (37. Kc2 Ba4+) 37... Rb2+ (37... fxe3+) 38. Kd3 (38. Ke1 Rxd1+ 39. Kxd1 Ba4+) 38... Bb5+ 39. c4 Ra3+ 40. Nc3 Be8 $1 (40... Be8 41. c5 ( 41. Bd2 Bg6+ 42. Ke2 Rxc3 $19) (41. Rd2 Rbb3) 41... Bb5+ (41... fxe3) 42. Ke4 Rxc3 $19) 0-1




Add a comment

Anti-spam